Taka drobna ciekawostka z okolic ISS. Jak czytelnicy pewnie wiedzą (wydaje mi się że pisałem wcześniej), planowane jest nakręcenie nowego filmu, wykorzystując sprzęt Canona którego część poleciała ostatnim lotem SpaceX a część poleci następnym (a część się spaliła w Cygnusie). I okazuje się że jest spore nieporozumienie pomiędzy osobami odpowiedzialnymi za ten film i administratorem ISS ze strony NASA. Problem leży w szybce o nazwie „Scratch pane”, która jest częścią każdego z okien w module Cupola. Dla wyjaśnienia – każde okno w Cupoli składa się z 4 szyb (patrząc od zewnątrz):
- debris pane – celem tej szyby jest zabezpieczenie szyb pracujących pod ciśnieniem przed uderzeniami mikrometeorytów, nogami astronautów itp. szyba jest grubości 0.94 cm i jest z czystego kwarcu.
- pressure pane – są dwie takie szyby – główna i zapasowa, ich celem jest utrzymywanie różnicy ciśnień pomiędzy ISS a przestrzenią kosmiczną, ta od większego okna ma 3.68 cm grubości, te od bocznych okien 2.54 cm. Zrobiona jest z czystego kwarcu.
- scratch pane – jej celem jest zabezpieczenie „primary pressure pane” przed uderzeniami i zadrapaniami które mogły by spowodować jej pęknięcie. Ma grubość 1.12 cm i zrobiona jest ze szkła borosilkatowego, które od strony kabiny pokryte jest folią mającą za zadanie nie dopuścić do latania szkła w razie rozbicia, a od strony szyby ciśnieniowej przewodzącą warstwą antyodblaskową która jest używana do podgrzewania szyby żeby nie parowała.
Zgodnie z projektem copoli możliwe jest zdemontowanie scratch pane w sytuacjach gdy potrzebna jest dobra widoczność (w sensie optycznym). O ile szkło krzemowe jest nardzo dobrej optycznie jakości, o tyle szło borosilikatowe już takie nie jest. A do tego po jakimś czasie używania, scratch panes są wypalcowane przez astronautów i porysowane od zderzeń obiektywów aparatów z folią która je pokrywa. Więc do realizacji nowego filmu w technologii 4K poproszono o usunięcie scratch pane z jednego okna, tak by uzyskać możliwie dobrą jakość obrazu. I jak można sobie wyobrazić administrator ISS nie wyraża na to zgody. Z drugiej strony uszkodzenie jednej z pressure panes mogło by się źle skończyć dla ISS a na pewno dla Cupoli – nie ma możliwości prostej wymiany pressure pane a eksploatacja Cupoli bez redundancji była by niebezpieczna. Więc usunięcie scratch pane jest dość ryzykowne.
