Postanowiłem napisać coś o muzeum w którym oprowadzam wycieczki. Nie myślcie że jestem bezinteresowny i robię to dla samej przyjemności oprowadzania ludzi i pokazywania im zniszczonych eksponatów! Nie, nie – głównym powodem mojego altruizmu jest to że jako „docent” (śmieszna nazwa) w muzeum otrzymuję przepustkę pozwalającą na nieograniczone kręcenie się po Cape Canaveral Air Force Station. Niestety tylko na kręcenie się – robienie zdjęć co ciekawszych obiektów już raz skończyło się skasowaniem całej karty pamięci, a szkoda bo stał C-5 Galaxy i wyciągali z niego coś co moim zdaniem było X-37B. Ale ja nie o tym….
Lokalizacja i dostępność dla zwiedzających US Air Force Space and Missile Museum składa się z kilku obiektów:
- Launch Complex 26 – miejsce wystrzelenia pierwszego amerykańskiego satelity Explorer I
- Launch Complex 5 – miejsce z którego Alan Shepard poleciał w pierwszy suborbitalny lot
- History Center – budynek ukryty za SpaceX Launch Control Center
- Hangar R – hangar z odrestaurowanymi eksponatami
Dostępność poszczególnych obiektów jest niestety ograniczona – jedynie History Center jest dostępne dla każdego, Launch Complex 26 i LC 5 wymagają wejścia do Kennedy Space Center Visitor Complex ($41) i wykupienia wycieczki „Cape Canaveral: Then & Now” ($21, raz dziennie, max 42 osoby). Hangar R jest niedostępny dla zwiedzających z uwagi na lokalizację.
View Us Air Force Space And Missile Museum Locations in a larger map
Linki do różnych anglojęzycznych stron o muzeum
Oto lista linków do stron opisujących muzeum – można na nich znaleźć trochę informacji i trochę zdjęć:
- Oficjalna strona muzeum
- Strona fundacji utrzymującej muzeum
- Nieoficjalna strona muzeum
- Przewodnik po CCAFS z sekcją poświęconą muzeum
- Strona Patrick AFB poświęcona muzeum
- Wikipedia
Launch Complex 26 i Rocket Garden
Launch Complex 26 składa się z trzech budynków – dawnego bunkra z którego wystrzeliwano rakiety, wiaty na samochody którą zamieniono na halę muzeum oraz dobudowanego później budynku w którym mieści się archiwum. Na zewnątrz znajduje się tzw. „rocket garden”, gdzie dogorywają różne ciekawe eksponaty – jest ich coraz mniej, bo są sukcesywnie usuwane do renowacji i już nie wracają na swoje miejsce, ale utykają w Hangarze R.
Pamięć |
Komputer |
Bunkier mieści w środku ekspozycje poświęcone przede wszystkim satelicie Explorer I – oryginalną konsolę którą użyto do startu rakiety oraz komputery i elektronikę z tamtego okresu. Można tam obejrzeć komputer nawigacyjny zbudowany przez firmę The Burroughs Great Valley Research Laboratory do sterowania rakietami Atlas. Komputer wyposażony jest w pamięć programu – 1536 siedemnastobitowych słów, pamięć danych – 400 dwudziestoczterobitowych słów, pamięć stałych – 256+128 dwudziestoczterobitowych słów oraz pamięć przełączników – 10 dwunastobitowych słów.
Konsola operatora |
Drukarka |
Jest to pierwszy tranzystorowy komputer na świecie. Lekko zmodyfikowane wersje tego komputera posłużyły do sterowania rakietami w programach Mercury i Gemini (Gemini miały także własne komputery nawigacyjne, które używane były przy manewrach dokowania). Były także montowane na okrętach podwodnych klasy Polaris i służyły do sterowania tymi pociskami.
Poza tym, w bunkrze stoi sporo innego elektronicznego sprzętu z tamtych czasów. Udało mi się np. zidentyfikować:
- Hammarlund SP-600
- Transistor Curve Tracer Model 126 (coś w rodzaju oscyloskopu)
Elektronika |
Elektronika |
Elektronika |
Z innych, interesujących eksponatów warto także wymienić model satelity Explorer I – zdumiewające jest że technologia lat 50’tych wymagała olbrzymiej, czterostopniowej rakiety by wynieść na orbitę maleńki kawałek żelastwa.
Poza tym fragment bunkra poświęcony jest małpom w kosmosie (nie ma to nic wspólnego z muppetami w kosmosie!) – poza zdjęciami różnych małpek które miały przyjemność wybrać się w suborbitalny lot a następnie wrócić żywe, wyeksponowana jest także oryginalna kapsuła w której te małpki latały.
Zdjęcia startów rakiet z LC-26 |
Ostatnią z ekspozycji jest ściana ze zdjęciami większości startów rakiet z LC-26.
W drugim budynku (dawna wiata na samochody) znajdują się trzy sale ekspozycyjne.
Silnik V2 |
W pierwszej możemy zobaczyć wystawę poświęconą początkom rakiet a także historii Cape przed powstaniem bazy wojskowej. Znajduje się tam oryginalny silnik rakiety V2 (Made in Germany 🙂 ) a także wypalony silnik na paliwo stałe Aerojet General (używany w pociskach Mace, Navajo i Snark). Jest tam także wystawa poświęcona „skrzydlatym” pociskom testowanym na Cape – Mace, Bomarc, Navajo, Snark etc. W jednej z gablot można także obejrzeć silnik od pocisku MGM-5 Corporal.
Druga sala zawiera kilka ekspozycji – uwagę zwiedzających przyciąga przede wszystkim flight termination console na ekranach której odtwarzany jest film pokazujący spektakularne eksplozje rakiet. Ale poza tą konsolą, w gablotach jest kilka innych, interesujących eksponatów. Np. komputer nawigacyjny ASC-15 stosowany w rakietach Titan II, Titan III i Saturn I Block II. W tej samej sali znajduje się także model okrętu atomowego klasy Polaris oraz ciekawa wystawa poświęcona ewolucji rakiety Delta II.
Gemini 2 |
Najciekawszy eksponat znajduj się w ostatniej, trzeciej sali. Jest to kapsuła Gemini 2 – jedyna kapsuła która została użyta dwukrotnie – po raz pierwszy do bezzałogowego lotu testowego Gemini a następnie po raz drugi w bezzałogowym locie testowym programu MOL (Manned Orbiting Labolatory). Cywilna nazwa tego programu jest raczej myląca, bo program był sponsorowany przez USAF i miał na celu zaprojektowanie wojskowej stacji obserwacyjnej. Ciekawą modyfikacją kapsuły Gemini 2 było wbudowanie dodatkowego włazu na dnie kapsuły. Wiązało się to z wycięciem dziury w osłonie termicznej. Niezbędny był więc test sprawdzający czy tak zmodyfikowana kapsuła jest w stanie wytrzymać powrót na ziemię. Jako że kapsuła stoi w muzeum, to wynik tego testu był pozytywny :). Ciekawostką są ślady na osłonie termicznej pokazujące w jaki sposób kapsuła przebijała się przez warstwy atmosfery – widać wyraźnie że nie leciała równo, ale specjalnie była lekko przechylona by odsunąć punkt maksymalnego nagrzewania się jak najdalej od dziury po włazie.
Poza tym w trzeciej sali znajdziemy modele międzykontynentalnych pocisków balistycznych oraz wywodzących się z nich rakiet – historia zbrojeń i cywilnego zdobywania kosmosu są ze sobą nierozłącznie związane.
Ostatnią częścią ekspozycji są
Zdjęcia eksponatów
(opisy nadchodzą!)
North American GAM-77 / AGM-28 Hound Dog – numer seryjny 33792. Pocisk typu „cruise” powietrze-ziemia, wyposażony w głowicę nuklearną o sile rażenia 1.1MT (W28 Mod-1), poruszający się z prędkością od Mach 0.8 do Mach 2.1 na wysokościach od 0 do 55 tyś stóp (zasięg od 200 do 500 mil w zależności od wysokości i prędkości). Wyposażony pierwotnie w inercyjny system nawigacyjny firmy North American Autonetics Division, w późniejszych wersjach zintegrowany z systemem wyznaczającym pozycję wg. położenia gwiazd – Kollsman Star Tracker. Hound Dog był w czasie lotu połączony z systemem paliwowym B-52 – pilot B-52 mógł zdalnie uruchomić silnik Hound Dog i użyć go do skrócenia drogi startowej B-52. Hound Dog był mocowany pod skrzydłem B-52. |
Boeing HSM-80 / LGM-30 Minuteman I – pierwszy ICBM napędzany paliwem stałym. Zasięg ponad 6000 mil, wyposażony w głowicę nuklearną o sile rażenia do 1.2 MT (W56). Inercyjny system nawigacyjny firmy Autonetics D-17B- pierwszy system nawigacyjny oparty o mikrokontrolery (dla miłośników techniologii komputerowej polecam artykuł na Wiki opisujący to rozwiązanie). Minuteman I jest odpowiedzialny za jedną z najbardziej spektakularnych eksplozji jakie zdarzyły się na Cape (30 czerwca 1961 – drugi stopień rakiety uruchomił się zaraz po opuszczeniu silosu dezintegrując pierwszy stopień). Launch Complex 31 z którego wystrzeliwano pociski Minuteman jest obecnie miejscem spoczynku szczątków promu kosmicznego Challenger. |
||||
AN/TRC-202 Global Positioning System (GPS) Transportable Ground Antenna (TGA) służyła jako awaryjny system sterowania satelitami GPS w przypadku awarii jednej z czterech „stałych” anten. Była w użyciu przez krótki czas na atolu Diego Garcia aż do momentu wybudowania tam piątej, stałej anteny sterowania systemem GPS (pozostałe cztery znajdują się na Hawajach, na wyspie Wniebowstąpienia, na atolu Kwajalein i w Colorado Springs, CO). Została wycofana z użycia w 2006 roku. |
JPL/Firestone M2/M2A1 (MGM-5A/B) Corporal – sterowany pocisk rakietowy krótkiego zasięgu (30 – 80 mil) wyposażony w głowicę nuklearną o sile rażenia 2kT (W7). Corporal był pierwszym systemem rakietowym w wyposażeniu US Army przenoszącym głowice nuklearne. Niestety zastosowane technologie powodowały dużą zawodność – po pierwsze napędzany był hydrazyną i „czerwonym dymiącym kwasem azotowym” (mieszanina kwasu azotowego i tetratlenku diazotu). Oba te związki chemiczne są bardzo niebezpieczne i silnie korozyjne co powodowało spore problemy z przechowywaniem ich oraz z tankowaniem rakiet. Po drugie system sterowania rakietą był zewnętrzny – radar naziemny mierzył pozycję i wysyłał informacje do układu sterującego rakietą. Rozwiązanie to było bardzo podatne na zagłuszanie (w najgorszym przypadku przeciwnik mógł przejąć sterowanie). |
||||
Boeing IM-99A / CIM-10A Bomarc A numer seryjny 59-1913. Pierwszy pocisk ziemia-powietrze i jedyny system przeciwlotniczy na wyposażeniu US Air Force (US Army zajmuje się obroną przeciwlotniczą). Zasięg do 250 mil, prędkość przelotowa Mach 2.8, wyposażony w konwencjonalny ładunek wybuchowy (1000 funtów) lub głowicę nuklearną o sile rażenia 7-10 kT (W40). Napędzany w początkowej fazie silnikiem rakietowym Aerojet General LR59-AJ-13 (kerozyna i kwas azotowy) a następnie dwoma silnikami ramjet Marquardt RJ43-MA-3 (benzyna). W początkowej fazie naprowadzany zdalnie przez radary NORAD’u, w końcowej fazie przy użyciu własnego systemu radarowego. Problemy z silnikiem rakietowym spowodowały że dość szybko zaprojektowano wersję „B” napędzaną silnikiem na paliwo stałe (Thiokol XM-51) o znacznie większym zasięgu (400 mil). |
Martin TM-61 / MGM-1 Matador, numer seryjny 2885. MGM-1 Matador był pierwszym taktycznym systemem pocisków typu „cruise”. Prędkość Mach 0.95, napęd za pomocą silnika odrzutowego Allison J33-A-37 (do startu służył silnik na paliwo stałe Aerojet General), konwencjonalna lub nuklearna głowica bojowa 40kT (W5). Pierwotnie wyposażony w radarowy system nawigacyjny, który znacząco obniżał jego zasięg (do 200 mil). W poprawionej wersji „B” do nawigacji zastosowano system Shanicle (Short Range Navigation Vehicle) oparty o generatory mikrofal tworzące hyperboliczną siatkę odniesienia w przestrzeni (taki protoplasta GPS’u, ale za pomocą stacji naziemnych). System był podobno niezwykle precyzyjny – w czasie testów jeden z pocisków trafił dokładnie w krater po poprzednim. Ten nowy system nawigacji zwiększył zasięg pocisków do ponad 500 mil. Niestety zarówno oryginalny system nawigacji, jak i Shanicle były bardzo podatne na zakłócanie przez przeciwnika. |
||||
Lockheed UGM-27A Polaris A1 – pierwszy pocisk rakietowy wystrzeliwany z okrętów podwodnych. Zasięg około 1000 mil morskich, inercyjny system nawigacyjny, jedna głowica nuklearna o sile rażenia 600kT (W47). Dwustopniowy, oba stopnie napędzane silnikami Aerojet General na paliwo stałe. Polaris A1 był jedynym pociskiem który został przetestowany z aktywną głowicą nuklearną – w 1962 roku w czasie operacji Dominic na Pacyfiku. | Douglas GAM-87 / AGM-48 Skybolt. Pocisk balistyczny wystrzeliwany z samolotów (B-52/Vulcan B.2). Zasięg 1150 mil, głowica nuklearna o mocy rażenia 1.2 MT (W-59). Dwustopniowy, oba stopnie napędzane silnikami Aerojet Genaral na paliwo stałe. Z powodu znaczących postępów w technologii pocisków międzykontynentalnych wystrzeliwanych z ziemi i okrętów podwodnych, zaprzestano rozwoju Shybolt’a. Co spowodowało poważny kryzys w stosunkach z Wielką Bretanią, która opierała cały swój plan obrony strategicznej na właśnie tym pocisku wystrzeliwanym z bombowców Vulcan B.2. Efekty tego kryzysu było porozumienie z Nassau (22 grudnia 1962), gdzie USA obiecały wyposażyć UK w pociski Polaris, a w zamian UK zobowiązało się wynająć USA bazę okrętów podwodnych w Holy Loch obok Glasgow. | ||||
Chrysler SM-78 / PGM-19 Jupiter – pocisk rakietowy średniego zasięgu. Zasięg 1850 mil, wyposażony w głowicę nuklearną o sile rażenia 1.45 MT (W-49). Inercyjny silnik nawigacyjny. Napędzany silnikiem na paliwo ciekłe Rocketdyne LR79-NA (Model S-3D). Był rozmieszczony w Turcji (15 pocisków) i Włoszech (30 pocisków). |
Douglas SM-75/PGM-17 Thor – pierwszy nuklearny pocisk średniego zasięgu (IRBM). Zasięg 1500 mil, głowica nuklearna o sile rażenia 1.45 MT (W-49). Silniki – główny Rocketdyne LR79-NA-9 (Model S-3D) oraz dwa pomocnicze Rocketdyne LR101-NA służące do sterowania. 60 takich pocisków stacjonowało w Wielkiej Brytanii. Po wycofaniu z użycia, praktycznie wszystkie pociski Thor zostały przekształcone w rakiety Delta i użyte do wystrzelenia satelitów. |
||||
Ciąg dalszy nastąpi…