Putin się doczekał, pierwszy Soyuz z kosmodromu w Wostocznym w końcu poleciał. Warto w tym celu przypomnieć szybką historię tego kosmodromu.
Wszystko zaczęło się po rozpadzie ZSRR – Rosja nagle odkryła że nie ma kosmodromu z którego można by wysyłać rakiety na najbardziej popularne orbity, w tym geostacjonarną. Kosmodrom w Pletsku nadaje się głównie do wystrzeliwania satelitów na orbity polarne i typu Mołnia (choć Rosja przez pewien czas planowała użycie tego kosmodromu do wystrzeliwania satelitów na orbitę geostacjonarną za pomocą rakiety Angara A5 wykorzystując grawitację Księżyca do zmiany inklinacji orbity). W związku z czym w 1993 roku rozpoczęto poszukiwania nowej lokalizacji dla kosmodromu. Pierwotnie wybrano lokalizację na miejscu dawnej bazy testów międzykontynentalnych pocisków balistycznych – Swobodny 18. Baza powstała w 1968 roku i została zamknięta w 1993 w ramach jednego z traktatów rozbrojeniowych. Lokalizacja była bardzo dobra – w pobliżu było lotnisko, doprowadzona była linia kolejowa, było sporo infrastruktury. Jednak jakoś ciężko szła modernizacja tego kosmodromu i przystosowanie go do wystrzeliwania rakiety Angara. Ze Swobodnego wystrzelono pięć rakiet w okresie 1997 – 2006.
W listopadzie 2007 prezydent Putin podpisał dekret o budowie zupełnie nowego kosmodromu w Wostocznym. Do 2010 roku miały być zakończone prace kartograficzne, do 2015 konstrukcyjne, w 2013 miały zostać doprowadzone drogi, kolej, elektryczność i woda i zbudowane lotnisko będące w stanie przyjąć samolot An-124. Do 2016 roku miała z kosmodromu wystartować pierwsza bezzałogowa misja, w 2018 pierwsza załogowa do ISS a do 2020 roku kosmodrom w Bajkonurze ma zostać zamknięty. Pomimo różnych historii o kradzieżach i opóźnieniach w Wostocznym, trzymanie się planu idzie Rosji znacznie lepiej niż SpaceX.
Wostoczny docelowo ma być sporym miastem – ma tam mieszkać 30-40 tysięcy ludzi. Ma powstać fabryka ciekłego tlenu, azotu i wodoru. Zasilanie kosmodromu ma pochodzić z trzech niezależnych źródeł, z czego jednym jest napędzana silnikami diesla mała elektrownia używana w sytuacji odcięcia prądu.
Obecnie gotowa jest cała infrastruktura dla bezzałogowych lotów Soyuzów. Prace nad platformą dla rakiety Angara nadal trwają, a sama platforma ma być gotowa w 2021 roku. Zrezygnowano z planów załogowych lotów z Wostocznego za pomocą Soyuza, jednak plany załogowych lotów wykorzystując rakietę Angara są nadal żywe.
Co dalej z Wostocznym? W sumie to nie wiadomo. Wojsko nie chce mieć nic wspólnego z tym kosmodromem i planuje wystrzeliwać swoje satelity z Pletska za pomocą rakiety Angara. Loty komercyjne Soyuza będą się odbywały z Gujany Francuskiej. Loty załogowe z Bajkonuru. Budowa platformy startowej dla rakiety Angara została opóźniona z uwagi na problemy ekonomiczne Rosji (które pewnie się skończą jako że ropa naftowa gwałtownie drożeje). Obecne plany zakładają bezzałogowe starty rakiet Angara w okolicach 2021 roku. Załogowe starty odbędą się najwcześniej w okolicach 2026 roku a może później. Zrezygnowano także z budowy drugiej platformy dla rakiety Angara co oznacza koniec planów misji na Księżyc (do jej realizacji potrzebne były dwie platformy by wystrzelić dwie rakiety w krótkim odstępie czasu).
Korzystałem z RussianSpaceWeb.com, Wikipedii i Encyclopedia Astronautica żeby pozbierać do kupy historię Wostocznego.
